Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἕνα θεόπνευστο βιβλίο καί ἔχει καθαρῶς προπαρασκευαστικό χαρακτῆρα γιά τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο. «Ὁ νόμος διά Μωϋσέως ἐδόθη, ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια διά Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ἡ ἱστορία της περιέχει ἐκεῖνα τά γεγονότα πού ἔγιναν πρίν τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ. Προετοιμάζει τούς ἀνθρώπους.
Πιό κάτω ἀναγράφουμε τά βιβλία τῆς Π. Διαθήκης μέ μία σύντομη περίληψη τοῦ περιεχομένου τους.
Ἡ πρώτη συλλογή εἶναι ἡ λεγομένη «Πεντάτευχος». Ὁμιλεῖ ἀπό τήν δημιουργία τοῦ κόσμου μέχρι τοῦ θανάτου τοῦ Μωϋσέως. Τά βιβλία εἶναι: «Ἡ Γένεσις» (κεφάλαια 50) ὅπου περιέχεται ἡ προϊστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Γράφει γιά τόν Ἀδάμ, τήν Εὔα, τά τέκνα τους τόν Κάϊν καί τόν Ἄβελ, καί τόν Ἐνώχ, μέ τόν Νῶε, τόν κατακλυσμόν καί τήν κιβωτόν, τόν Πύργον τῆς Βαβέλ, καί τήν ἱστορία τῶν Πατριαρχῶν ἤτοι Ἀβραάμ Ἰσαάκ καί Ἰακώβ καί στά κεφάλαια αὐτά εἶναι ἡ καταστροφή τῶν Σοδόμων καί Γομόρρα, ἡ θυσία τοῦ Ἰσαάκ, ὁ γάμος του μέ τήν Ρεβέκκα. Ἔπειτα ἔχει τήν εὐλογία τοῦ Ἰακώβ καί τήν φυγή του ὅπου εἶδε εἰς ὅραμα τήν Κλίμακα τῆς ὁποίας ἡ κορυφή ἔφθανε στόν οὐρανό καί ἡ βάση ἦταν στή γῆ. Ἄγγελοι δε κατέβαιναν καί ἀνέβαιναν ἐπ’ αὐτῆς. Μετά γίνεται λόγος γιά τόν Ἰωσήφ, τά ὄνειρα τοῦ Φαραώ, τήν ἁγνότητά του. Στό ἄλλο βιβλίο τήν «Ἔξοδο» (κεφάλαια 40) ἔχουμε τήν καταπληκτική περιγραφή τῆς ἐξόδου ἀπό τήν Αἴγυπτο τῶν Ἱσραηλιτῶν, μέ ἀρχηγό τόν Μωϋσῆ, τίς δέκα πληγές τοῦ Φαραώ, τήν περιπέτεια καί διαμονή στήν ἔρημο καί τίς Δέκα Ἐντολές. Τό τρίτο βιβλίο, τό «Λευϊτικόν» (κεφάλαια 27) γράφει γιά τά καθήκοντα τοῦ ἱερατείου, τίς διατάξεις περί θυσιῶν, ἑορτῶν καί θρησκευτικῆς καθαριότητος.
Τό ἑπόμενο οἱ «Ἀριθμοί» (κεφάλαια 36) ἔχει τήν ἀρίθμηση τῶν Ἰσραηλιτῶν, τήν πορεία ἀπό Σινᾶ μέχρι Μωάβ, ἔχει περιγραφή τῆς ὄνου τοῦ Βαλάμ καί τήν κατάκτηση τῆς περί τόν Ἰορδάνη ποταμό περιοχή. Τέλος τό «Δευτερονόμιον» (κεφάλαια 34) περιέχει δευτέρωση δηλ. ἐπανάληψη καί διασάφηση τῶν νόμων, ἔχει λόγους τοῦ νομοθέτου Μωϋσέως καί περιγράφει καί τάς τελευταῖες ἡμέρας του.
Ὅπως διαπιστώνουμε ἀπό τήν ἐσωτερική μαρτυρία τῆς Πεντατεύχου αὐτήν τήν ἔγραψε ὁ Μωϋσῆς. Βρίσκουμε στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου κεφ. 17, στίχ. 14. ... . Γράψον τοῦτο ἐν βίβλω πρός μνημόσυνον» ὡς ἐπίσης διαβάζουμε στό βιβλίο Ἀριθμοί τήν φράση: «Καὶ ἔγραψεν Μωϋσῆς τὰς ἀπάρσεις αὐτῶν καὶ τοὺς σταθμοὺς αὐτῶν διὰ ρήματος Κυρίου» (Ἀριθμ. 33, 2). Ὡς δέ εἶναι γνωστόν ὅλα τά βιβλία τῆς Π.Δ. κατά τήν Τρίτη πρό Χριστοῦ ἑκατονταετηρίδα μεταφράστηκαν στά Ἑλληνικά ἀπό τά Ἑβραϊκά στήν Ἀλεξάνδρεια ἀπό 72 σοφούς Ἰουδαίους πού γνώριζαν ἄριστα τήν ἑλληνική γλῶσσα. Γιά μεθοδικούς λόγους ἐπεκράτησε νά λέγεται μετάφραση τῶν ἑβδομήκοντα. Αὐτή τήν μετάφραση χρησιμοποίησαν καί οἱ Ἀπόστολοι καί Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.