Ὁ μοναχός Ἀνδρόνικος (κατά κόσμον Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης) καί μία ἄγνωστη πτυχή τοῦ ἔργου του.

Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ'

     Συμπληρώνονται φέτος 90 χρόνια ἀπό τήν κοίμηση (2-10-1929) τοῦ μοναχοῦ Ἀνδρόνικου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Εὐαγγελισμοῦ Σκιάθου, τοῦ σπουδαίου λογοτέχνου τῶν νεοελληνικῶν γραμμάτων Ἀλέξανδρου Μωραϊτίδη.

     Ὡστόσο δέν θά ἀναφέρουμε στό ἄρθρο μας αὐτό τά γνωστά βιογραφικά στοιχεῖα γιά τόν Σκιαθίτη λογοτέχνη, τόν ἐξάδελφο τοῦ Παπαδιαμάντη ἀλλά θά παρουσιάσουμε ἕνα σχεδόν ἄγνωστο ἔργο του πού ἔχει σχέση μέ τήν Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας.

     Ὁ Μωραϊτίδης, ἐκτός ἀπό τά ἔξοχα διηγήματα, ὅπως τό πασίγνωστο «Μέ τοῦ βορηᾶ τά κύματα» καί τά ἄλλα δοκίμιά του, ἔγραψε καί ὕμνους καί τροπάρια ἀλλά καί ὁλόκληρες Ἱερές Ἀκολουθίες. Μορφολογικά ἡ ὑμνολογία του κρατᾶ τήν μεγάλη βυζαντινή παράδοση καί τοῦτο διακρίνεται μέσα ἀπό τό ὕφος του, ὅπως καί ὁ ἴδιος ἔψελνε ἔτσι παραδοσιακά.

     Τό ὑμνογραφικό του ἔργο εἶναι τό κάτωθι:

1. Ἀκολουθία πανηγυρική τοῦ ἁγίου ἐνδόξου προφήτου Ἐλισσαίου, μετά Παρακλητικοῦ Κανόνος.
2. Παρακλητικός κανών, ψαλλόμενος κατά τήν Λιτανείαν τῆς ἁγίας εἰκόνος τῆς Ἱ. Μ. τῆς Θεοτόκου τῆς «Εἰκονιστρίας», καθώς καί «Πανηγυρική Ἀκολουθία τῆς εὑρέσεως αὐτῆς».
3. Κανών Παρακλητικός εἰς τόν ἅγ. Φανούριον τόν νεομάρτυρα, ψαλλόμενος ἐν πάσῃ θλίψει καί ψυχῆς περιστάσει.
4. Ἀκολουθία πλήρης τῆς Ὁσίας Εἰρήνης τῆς Χρυσοβαλάντου.
5. Ὕμνος εἰς τήν Παναγίαν τήν Γοργοϋπήκοον
6. Τροπάρια εἰς τόν ἅγιον Ἀλέξανδρον, πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως.
7. Συμπλήρωσις τῆς Ἀκολουθίας τοῦ ἁγίου Σῴζοντος.
8. Ἀκολουθία πλήρης τῆς Παναγίας τῆς Γοργοϋπηκόου.
9. Ἀκολουθία πλήρης τοῦ ὁσίου Θεοδοσίου τοῦ νέου.
10. Ἀκολουθία πλήρης τοῦ ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Ρίλα.
11. Ἀκολουθία πλήρης τοῦ ὁσίου Μιχαήλ τοῦ Μαλεΐνου.
12. Ἀκολουθία πλήρης τῆς ὁσίας Μακρίνης ἀδελφῆς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου.
13. Τροπάρια εἰς τήν ἁγίαν Μαρίαν τήν Μαγδαληνήν.
14. Συμπλήρωσις τῆς Ἀκολουθίας τοῦ ἁγ. Εὐσταθίου.
15. Τροπάρια πρός συμπλήρωσιν τῆς Ἀκολουθίας τοῦ ὁσίου Ὀνουφρίου.
16. Συμπλήρωσις τῆς Ἀκολουθίας τοῦ ὁσίου Ξενοφῶντος.

     Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ὁ Μωραϊτίδης ζοῦσε πάντοτε ἐκκλησιαστικά. Ἦταν ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας. Πιστός τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ. Φίλος τῶν ἁγίων. Ταπεινός, ἁπλός, ἤρεμος, ἐλεήμων, νηστευτής, ἐγκρατής. Ἐκάρη μοναχός μέ τό ὄνομα Ἀνδρόνικος (ὁ ὅσιος Ἀνδρόνικος ἑορτάζει 9 Ὀκτωβρίου) στήν Ἱερά Μονή Εὐαγγελιστρίας Σκιάθου ἀπό τόν Μητροπολίτην Χαλκίδος Γρηγόριον στίς 16-09-1929. Διατηροῦσε πνευματική ἐπικοινωνία μέ τόν εὐλαβέστατο ἁγιορείτη μοναχό Ἀβιμέλεχ (τόν Μπονάκη), ὁ ὁποῖος ἀσκήτευε στό κελλί τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στήν Κερασιά τοῦ Ἄθω, ὡς ἐπίσης καί μέ τούς ὁσίους Γεράσιμον (τόν Μενάγια) καί παπά-Νικόλα τόν Πλανᾶ καί τόν ἀξιόλογο γέροντα καί πνευματικό Σωφρόνιο Κεχαγιόγλου τῆς Σκοπέλου.

     Ἐπίσης εἶχε ἐπικοινωνία «ὠφέλιμον τῇ ψυχῇ» μέ τίς Ἱερές Μονές Κεχροβουνίου Τήνου καί Κοιμήσεως Θεοτόκου Κλειστῶν Πάρνηθος. Στήν πρώτη Μονή ἔστελνε ἀντίγραφα τῶν Ἀκολουθιῶν του ὡς ἐπίσης καί εἶχε στείλει μία ἐπιγραφή γιά τό κελλί μοναχῆς ὅπου ἔγραφε: «Ἰδού ἔφθασε τήν θύραν ὁ ἀπεσταλμένος ἀπό τόν Θεόν ἄγγελος. Τί κάθεσαι; Ἀποδημία ἐστίν μή ἔχουσα πλέον ἐπάνοδον». Στή δεύτερη, εἶχε προσφέρει ἕνα χειρόγραφόν του μέ πολλές σελίδες ὅπου εἶχε ἀποθησαυρίσει διάφορα πατερικά ἀποφθέγματα ἀπό τίς μελέτες του. Στό μοναστήρι αὐτό μάλιστα ὑπάρχει καί φωτογραφία του ὡς μοναχός.

     Σέ μία, τέλος, ἐπιστολή του πρός τήν ἡγουμένη τῆς Μονῆς Κλειστῶν ὀνόματι Μάρθα, ἀναφέρει ὅτι εἶχε ἐπικοινωνία μέ γνωστόν του πιστόν χριστιανόν, ὑπάλληλον στό Γύθειο, πού ἐκκλησιαζόταν στόν Μητροπολιτικό Ἱερό Ναό τοῦ ἁγίου Γεωργίου ὅπου καί ἐκείνη ἐπήγαινε γιά ἐκκλησιασμό κατά τό ἔτος 1924.

     Θεωρήσαμε ἄξιο νά παρουσιάσουμε αὐτή τήν ὑμνογραφική πτυχή τοῦ ὅλου ἔργου του ὡς μνημόσυνον τῆς ἐπετείου τῶν 90 χρόνων ἀπό τήν ἐκδημία πρός Κύριον τῆς ἐκλεκτῆς ψυχῆς του.