Λόγῳ τοῦ Ψυχοσαββάτου 9 Μαρτίου, ἐφέτος, προεορτάστηκαν οἱ Ἅγιοι Τεσσαράκοντα τήν προηγουμένη ἡμέρα στήν ὁμώνυμη ἱστορική Μονή, ὅπου μετέβη ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ' κατόπιν τῆς εὐγενοῦς προσκλήσεως τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου, Σεβ. Μητροπολίτου Μονεμβασίας καί Σπάρτης κ. Εὐσταθίου καί συλλειτούργησε μετ' αὐτοῦ καί τῶν ἄλλων Ἱεραρχῶν, τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ξάνθης καί Περιθεωρίου κ. Παντελεήμονος καί τοῦ Θεοφ. Ἐπισκόπου Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλου, ὁ ὁποῖος ἔφερε μάλιστα καί τά ὀνομαστήριά του.
Παρακάτω παραθέτουμε μέρος τοῦ θείου κηρύγματος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ' κατά τήν Θεία Λειτουργία.
«...Ἐκεῖ στή παγωμένη λίμνη τῆς Σεβαστείας τῆς Καππαδοκίας, ἀρχές τοῦ 4ου αἰῶνα μαρτύρησαν οἱ σήμερον τιμώμενοι Τεσσαράκοντα Ἅγιοι Μάρτυρες. Φοβερόν ὑπῆρξεν, τῷ ὄντι, τό μαρτύριόν τους. Καί ἐκεῖ, πρός ἐνδυνάμωσίν τους καί ὑπομονήν τους στό μαρτύριο, εἶπαν τά καταπληκτικά καί μοναδικά λόγια: «Δριμύς ὁ χειμών, ἀλλά γλυκύς ὁ Παράδεισος». Εἶναι, πράγματι, μεγάλη τους ἡ πίστη στό Χριστό καί ἡ ὁμολογία τους. Φέρουν τώρα τόν ἀμαράντινο στέφανο τῆς δόξης.
Ἀλλά, σήμερα, θά ἤθελα νά μείνουμε περισσότερο στή φράση: «Γλυκύς ὁ Παράδεισος»! Καί ὁ λόγος μας θἆναι περί τοῦ γλυκέος Παραδείσου.
Τί εἶναι ὁ Παράδεισος;
Στήν Ἁγία Γραφή καί στό πρῶτο βιβλίο, τήν Γένεση, διαβάζουμε: «Καί ἐφύτευσεν ὁ Θεός παράδεισον ἐν Ἐδέμ κατά ἀνατολάς καί ἔθετο ἐκεῖ τόν ἄνθρωπον, ὅν ἔπλασε». Ὁ Θεός ἔφτιαξε τόν Παράδεισο καί ἐκεῖ ἔθεσε τόν ἄνθρωπον νά συμμετέχει στήν χαρά καί ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ποῦ ἦταν ὁ Παράδεισος δέν γνωρίζουμε ἐπακριβῶς. Ἀλλά ὡς λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, ὁ Παράδεισος εἶναι αἰσθητός καί νοητός.
Ὑπάρχει ἕνα θαυμάσιο περιστατικό μέ τούς ἁγίους Αὐγουστῖνο καί Ἱερώνυμο: Ὁ Ἱερός Αὐγουστῖνος ἔγραψε στόν ἀγαπητό του Ἱερό Ἱερώνυμο μία ἐπιστολή παρακαλῶντας τον νά τοῦ πεῖ ποιά εἶναι ἡ γνώμη του γιά τόν Παράδεισο. Ἀλλά μέχρις ὅτου λάβει τήν ἐπιστολή του ὁ Ἱερώνυμος στήν Παλαιστίνη ὅπου βρισκόταν, ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ. Ὅμως ἐμφανίζεται κατ' ὄναρ στόν Αὐγουστῖνο καί τοῦ λέγει: «Ἀδελφέ, ζητᾶς νά μάθεις γιά τόν παράδεισο, γιά τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν; Μάθε, λοιπόν, αὐτή ἡ Βασιλεία «καί στόματι δέν περιγράφεται καί ἀνθρωπίνῳ νοΐ δέν καταλαμβάνεται.
Ἀλλά ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφή καί μᾶς τήν ἑρμηνεύουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὁ Παράδεισος εἶναι ἡ αἰωνιότητα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἡ αἰώνια ζωή. Ἡ ἀληθινή ζωή. Ἡ ζωή μετά τοῦ Θεοῦ. Ἡ μέθεξη τῶν ἀκτίστων θείων ἐνεργειῶν. Εἶναι ἡ θέωσή μας. Εἶναι ὁ τόπος τῆς ἐν οὐρανοῖς μακαριότητος, ὅπου ἡ ἔνδοξος καί λαμπρά ἕδρα τοῦ Θεοῦ καί ὅπου οἱ δίκαιοι ἀπολαύουν τῆς αἰωνίου χαρᾶς.
*
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στήν Ἀποκάλυψη περιγράφει τήν Οὐράνιο Βασιλεία καί λέγει ὅτι Παράδεισος εἶναι ἡ ἁγία Πόλις, ἡ Ἄνω Ἱερουσαλήμ, ἡ ἐπουράνιος, ὁ «καινός οὐρανός» καί ἡ «καινή γῆ», ὁ νέος οὐρανός καί νέα γῆ. Ἐκεῖ ἡ Ἁγία Πόλις εἶναι λαμπρά καί τό τεῖχος της ἔχει δώδεκα θεμέλια καί οἱ θεμέλιοι αὐτοί εἶναι «παντί λίθῳ τιμίῳ κεκοσμημένοι». Καί ἀκόμη ἡ Πόλις αὐτή δέν ἔχει ἀνάγκη τοῦ ἥλιου, οὔτε τῆς σελήνης γιατί ἡ ἀπαστράπτουσα δόξα τοῦ Θεοῦ τήν πλημμυρίζει στό φῶς. Εἶναι δέ ὁ Παράδεισος «ἡ σκηνή τοῦ Θεοῦ μετά τῶν ἀνθρώπων». Ἐκεῖ ὁ θρόνος τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ ἡ θεία δόξα. Δέν ὑπάρχει θρῆνος, οὔτε πένθος, οὔτε δάκρυα, οὔτε πόνος, οὔτε θάνατος, ἀλλά χαρά, μακαριότητα καί αἰωνιότητα. Καί ὅταν λέμε αἰωνιότητα αὐτή ἡ ἔννοια εἶναι πέραν ἀπό τήν κοσμική ἀστρονομική ἔννοια. Ἡ αἰωνιότητα ἐδῶ ἔχει θεολογική ἔννοια.
Ὁ Ἀπ. Παῦλος ἐπίσης θά γράψει πρός τούς Κορινθίους ὅτι ἀξιώθηκε νά δεῖ τόν Παράδεισο, ὅταν «ἡρπάγη ἕως τρίτου οὐρανοῦ, ἐν σώματι, εἴτε ἐκτός τοῦ σώματος, ἡρπάγη εἰς τόν παράδεισον καί ἤκουσε ἄρρητα ρήματα», τά ὁποῖα καί δέν μπορεῖ νά τά διατυπώσει οὔτε νά τά ἀποκαλύψει. Ἦταν μία ὑπερφυσική ἐμπειρία. Σύμφωνα δέ μέ τήν Ἰουδαϊκή ἀντίληψη ὑπάρχουν τρεῖς οὐρανοί, ὁ «πρῶτος οὐρανός» εἶναι ὁ διαστημικός χῶρος, ὁ «δεύτερος» εἶναι ὁ χῶρος τῶν ἀστέρων καί ὁ «τρίτος οὐρανός» εἶναι ὁ Παράδεισος.
*
Ἐκεῖ στόν Παράδεισο μαζί μέ τόν Χριστό εἶναι ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ Δίκαιοι, οἱ προφῆτες, οἱ Μάρτυρες, οἱ θεοφόροι Πατέρες, ὅλοι οἱ Ἅγιοι. Καί βέβαια ὅλοι οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι, οἱ ὁποῖοι ἀπαύστως ὑμνοῦν καί δοξολογοῦν τόν Θεόν.
Στό Σύμβολο τῆς Πίστεως διακηρύττουμε στό ὄγδοο ἄρθρο γιά τόν Χριστό: «Καί πάλιν ἐρχόμενον μετά δόξης κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς, οὐ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος». Καί στό δωδέκατο ὁμολογοῦμε ὅτι πιστεύουμε στή: «ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». Τοὐτέστιν, παράδεισος ἡ αἰωνιότητα.
Ἀλλά καί ἡ Θεία Λειτουργία πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός εἶναι μαρτυρία καί μία πρόγευση τοῦ Παραδείσου. Αὐτό δηλώνουμε κάθε φορά πού ἀκούγεται τό «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Κυρίως δέ, ὅταν πρό τῆς Θ. Κοινωνίας λέγομε τό: «Μνήσθητί μου Κύριε ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου» καί μεταλαμβάνουμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρίσκεται μέσα μας κατά τό: «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ὑμῶν ἐστί».
*
Ἐνώπιόν μας θά ἔλθουν προσεχῶς δύο Κυριακές τοῦ Τριωδίου στήν περίοδο ὅπου εὑρισκόμεθα. Ἡ πρώτη εἶναι τῶν Ἀπόκρεω, ὅπου θά ἀκούσουμε τό Εὐαγγέλιο τῆς κρίσεως. Ἐκεῖ ἀκριβῶς, γίνεται λόγος γιά τήν παρουσία τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, τοῦ Παραδείσου ἀλλά καί τῆς κολάσεως. Ἐκεῖ ἀναφέρεται ὁ ἐρχομός, ἡ δευτέρα παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος θά ἔλθει μ' ὅλη τήν δόξα Του καί τούς ἀγγέλους γιά νά κρίνει τήν οἰκουμένη ὡς Δικαιοκρίτης καί οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός, οἱ δίκαιοι, θά κληρονομήσουν τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία εἶχε ἑτοιμαστεῖ ἀπό καταβολῆς κόσμου. Ἔτσι εἴμεθα κεκλημένοι γιά τόν Παράδεισο. Ὅλοι ἔχουμε κληρονομικά δικαιώματα ἀρκεῖ νά ἀκολουθήσουμε τήν ἐν Χριστῷ ὁδό, τήν ὁποία διδάσκει ἡ ἁγία πίστη μας, ἡ θεία Διδασκαλία, δηλαδή ἀρκεῖ νά ἐφαρμόσουμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ.
Τήν ἑπομένη Κυριακή, τῆς Τυρινῆς, θά ἔχουμε ἀνάμνηση τῆς ἐξορίας τοῦ Ἀδάμ, τοῦ πρωτοπλάστου, ἀπό τόν Κῆπο τῆς Ἐδέμ, τοῦ Παραδείσου. Καί εἶναι πολύ χαρακτηριστικά τά τροπάρια τοῦ Ὄρθρου τῆς Κυριακῆς, ὅπου ἀκοῦμε τίς φοβερές φράσεις ἀπό τό στόμα τοῦ Ἀδάμ. «Συνάλγησον Παράδεισε... καί τῷ ἤχῳ σου τῶν φύλλων ἱκέτευσον τόν Πλάστην, μή κλείσῃ σε... Ἐλεῆμον, ἐλέησόν με, τόν παραπεσόντα». Τόν παρακαλεῖ ὁ Ἀδάμ νά μή κλείσει καί μείνει ἀπέξω. Ὅμως ὁ Παράδεισος ἔκλεισε. Καί ἀκολουθοῦν τά συγκινητικά λόγια: «Παράδεισε, πανάρετε, πανάγιε, πανόλβιε». Κλαίει ὁ Ἀδάμ καί νοσταλγεῖ τόν Παράδεισο.
*
Ὑπάρχει, ἀδελφοί μου, Παράδεισος καί Κόλαση. Καί ἐκεῖνος ὁ χριστιανός πού πιστεύει στόν Παράδεισο βρῆκε τόν Ἄρτον τῆς ζωῆς, τό Ὕδωρ τό ζῶν, τήν Αἰώνια ζωή.
Ἀλλά τό «νῦν» εἶναι πολύ κοντά στό «ἀεί». Εἶναι ἀνάγκη ἀπό τώρα νά γνωρίσουμε τήν πηγή τῆς αἰωνίου ζωῆς, τόν Θεόν. Νά γνωρίσουμε καί νά δεχθοῦμε τήν Χάριν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Ὀφείλουμε νά ἑτοιμαζόμεθα γιά τήν αἰωνιότητα, γιατί «οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσα πόλιν». Τό ἅγιο δέ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἔχει ἑτοιμάσει «πολλάς μονάς ἐν τῷ οὐρανῷ» (Ἰω. 14,2). «Ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός μου πολλαί μοναί εἰσί». Μᾶς τό λέγει. Ἄν δέν ὑπῆρχαν, δέν θά τό ἔλεγε.
Ἀξίζει, ἐν προκειμένῳ, νά ἀκούσουμε πώς ἐξυμνεῖ τόν Παράδεισο ἕνας μεγάλος λόγιος τοῦ 18ου αἰῶνα, ὁ περίφημος Ἠλίας Μηνιάτης. Λέγει: «Παράδεισος! Μόνον νά τόν ὀνομάζω, χαίρεται τό πνεῦμα μου, μόνον νά τόν συλλογισθῶ, εὐφραίνεται ἡ ψυχή μου. Παράδεισος, ἡ εὐτυχισμένη πατρίδα τῶν προπατόρων μου, ὁ γλυκύς λιμήν τῆς ἐλπίδος μου, ὁ μοναχός σκοπός τῆς ἀγάπης μου, τό ὕστατον βραβεῖον τῆς πίστεώς μου... Ὦ Παράδεισε, Παράδεισε! Ἡμεῖς ἠμποροῦμεν νά σέ κερδίσωμεν μά ἡμεῖς δέν ἠμποροῦμεν νά σέ καταλάβωμεν».
Ἀδελφοί μου, πιστεύσομεν. Ὑπάρχει ὁ Παράδεισος. Μᾶς ἀναμένει. Ἕνα Πασχαλινό δέ τροπάριο μᾶς λέγει: «Δίδου ἡμῖν ἐκτυπώτερον σοῦ μετασχεῖν ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ ἡμέρᾳ τῆς Βασιλείας σου». Ναί, ἐκεῖ μαζί μέ τόν Χριστό, στόν Παράδεισο. Ἐκεῖ θά συναντήσουμε καί τούς Ἁγίους Τεσσαράκοντα πού σήμερα ἑορτάζουμε. Μᾶς προεῖπαν: «Γλυκύς ὁ Παράδεισος»!
Για το φωτογραφικό υλικό πατήστε εδώ.
Πηγή φωτογραφιών: Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης